Avontuur 2: de Pantanal

Het tweede gedeelte van mijn reis was een trip naar de Pantanal. De Pantanal ligt in Mato Grosso, 1500km ten zuiden van Manaus en is een natuurgebied dat ongeveer net zo divers is als de Amazone, maar veel minder bekend. De helft van het jaar staat de hele Pantanal, meer dan 5 keer zo groot als Nederland, onder water. Zodra het regenseizoen is afgelopen stroomt het water langzaam weg en kent het gebied een aantal hele droge maanden. Voor mensen is het hier moeilijk wonen, voor dieren des te beter. Wie dieren wil zien, kan zelfs beter naar de Pantanal gaan dan naar de Amazone. Ik ben naar het noordelijke deel van de Pantanal geweest, te bereiken vanuit Cuiabá.

Na het avontuur in de Amazone wilde ik nog meer survivallen, dus ik had in Manaus en later in Cuiabá alle benodigdheden gekocht om dit alleen te kunnen doen: machete, een pan, bord en bestek, eten en drinken voor een week, etc. Het plan was om het geleerde trucje te kopiëren naar dit gebied, met als verschil dat ik niet door de jungle zou lopen, maar met een auto rond zou rijden. Op die manier zou het zonder gids moeten kunnen.
Ja dat was leuk bedacht.

Omdat je op internet weinig duidelijkheid kunt krijgen over de veiligheid in de Pantanal en de landgenoten van 1500km verderop het eigenlijk ook niet weten, had ik besloten mijn plan ter plekke aan een local voor te leggen en eens te polsen wat hij/zij daar van zou denken. De eigenaar van het hostel waar ik in Cuiabá een nachtje verbleef kon wel lachen om dit plan. Maar als ik niet opgegeten wilde worden door jaguars of anaconda's kon ik toch beter niet in mijn hangmat gaan slapen. En ik kon ook beter niet te ver bij de auto vandaan gaan, ook niet overdag. Oké, duidelijk. Gelukkig was er aan het eind van de weg een soort camping waar ik veilig in mijn hangmat kon slapen, dus moest het plan een beetje omgegooid worden en moest ik vanuit daar uitstapjes gaan maken.

***

Avontuur deel 2 begint nu dan echt en zoals een goed avontuur betaamt, begint dit met een penibele situatie. Het leek zo'n briljant idee om de geleerde tricks en skills uit de Amazone te kopiëren naar de Pantanal, maar met enkele "kleine" wijzigingen in de omstandigheden blijkt mijn survival plan ineens zo lek als een mandje. Dus moet ik creatief zijn en moeten de ouderwetse alleenstaande-reiziger-skills maar weer eens afgestoft worden (als je alleen reist wil iedereen je helpen).
Wat is er dan zo anders aan de Pantanal dan aan de Amazone? ... Bijvoorbeeld:
- Jaguars eten hier wél mensen. Anaconda's trouwens ook
- Het is droog seizoen, dus beekjes zijn schaars en bezet door "enkele" krokodillen
- Hout is een stuk schaarser
- 1500km zuidelijker betekent ook zeker een uur eerder donker 's avonds, wat een probleem is met koken/eten
- Het is bijna 40 graden

Dit wordt mij op dag 1 allemaal duidelijk. Het doel dat ik heb voor vandaag is de Transpantaneira te bereiken (de enige weg het gebied in) en daar avondeten voor mezelf te maken. Slapen kan dan voor één nacht in de auto. Voor eens lukt het me om me aan mijn eigen planning te houden en daarmee maak ik een uitstekende start. Ook hout hakken gaat prima, al zweet ik spreekwoordelijke peentjes door de brandende zon en het idee dat er in alle bosjes hongerige dieren naar me zitten te loeren. Met een flinke bos hout onder de klep zoek ik een open plek om vuur te maken en ga aan de slag. Wat als een hoopvol vuur begint, wordt al snel een zielig hoopje gestapeld hout, nauwelijks warmer dan de omgeving. Het hout, dat zo dood en droog leek als het maar kon, blijkt van binnen drijfnat te zijn. Zo overleven bomen hier dus in het droge seizoen, is mijn nuttige en ietwat late biologieles aldaar. Tegelijkertijd ontdek ik dat de zon zowel ruim een uur eerder als veel sneller onder gaat en mijn slow-cook rijst staat pas net te borrelen. Het zweet van het vuur bouwen gaat rap over in angstzweet en na nog een kwartier verwoed aanblazen, aanwapperen en opporren van het vuur wordt de duisternis me te groot en de vlammen te klein. Snel gooi ik alles wat nog buiten ligt in de auto en schep de tot mijn eigen verbazing bijna gare rijst bij de rest van mijn eten, dat ik verstandig genoeg zo had uitgekozen dat het ook koud lekker is. Na een verkwikkende maaltijd bij interieur-licht komt de voor mij onverwachte vraag "en nu?". Van top tot teen bezweet, vol zand en boom, mijn bed (de auto) vol resten boom en één grote puinhoop en mijn toilet (buiten) - als veilige aanname - levensgevaarlijk. Hmmm.
Net op het moment dat ik me heel erg ongemakkelijk begin te voelen zie ik licht aan het einde van de donkere tunnel. Dus ik rijd er naar toe. En kijk eens wat mijn geluk me in de schoot werpt: de post van de segurança van het park. Licht, water en een toilet!

Wakker wordend in mijn auto vervloek ik mezelf nog eens grondig voor dit idee. Een douche lijkt nog ver weg, maar vooral koffie was een illusie. Ik ga toch geen kampvuur bouwen voor één bakje 's ochtends?! Pijnlijke inschattingsfout. Het was toch makkelijker toen het vuur nog smeulde van de vorige dag. Ik groet de segurança en lach alsof ik geen ochtendhumeur heb. "Bom dia" zegt één van de mannen, "wil je douchen? En heb je zin in koffie?" Bingo.

Na deze toch erg goede start van de dag loop ik wat rond en kijk of er met daglicht wat interessants te zien is hier. Een paar honderd krokodillen direct naast de weg bevestigen mij dat het een goed idee was om dicht bij de auto te blijven gisteravond. Ik vertrek opgewekt richting Porto Jofre, mijn bestemming voor vandaag. Omdat er nog maar weinig water in de Pantanal staat zijn veel dieren goed te zien en spartelen de vissen zo'n beetje de poeltjes uit. Voor de krokodillen en vogels is het wel heel makkelijk jagen zo, wat een schouwspel oplevert alsof je in de dierentuin bent. Naast belachelijk veel krokodillen en (roof)vogels kom ik onderweg nog een soort emoes en capibara's tegen. Na een lange slow cruise is daar de rivier en het einde van de weg: Porto Jofre!

Ik sta om kwart over vijf op voor een ochtend safari met de auto. Ik probeer alle zijpaden uit, maar kom tot de conclusie dat er hier echt niet meer dan twee "straten" zijn en de Transpantaneira zelf, een weg die ik de komende dagen nog vaak heen en weer zal rijden. Vanuit de auto valt er helaas weinig nieuws te zien. Na een vrij doelloze dag waarin ik spijtig genoeg moet erkennen dat mijn meegebrachte hoeveelheid cash het aflegt tegen de kosten van de boottours hier, heb ik 's middags alle tijd om hout te hakken en vuur te bouwen. Deze keer kan ik genieten van een smakelijke maaltijd langs de Transpantaneira en als toetje koffie op het dak van m'n auto bij een prachtige zonsondergang. Tijdens het kokkerellen rijdt er een minuscuul huur-autootje langs met een on-Braziliaans blanke persoonlijkheid achter het stuur. Terug aangekomen bij de camping zoek ik hem op en blijkt deze freundliche Duitser niet alleen op zoek te zijn naar een boottour, maar ook bereid mij van mijn cash-probleem af te helpen. Mijn eerdere besluit om morgen lichtelijk teleurgesteld af te druipen wordt schnell verworpen en ik lach weer eens om mijn onaflatend geluk.

Na wat onderhandelingen hier en daar boeken we een tour van maar liefst 6 uur, verdeeld over een ochtend en een middagsessie. Rondom Porto Jofre bevindt zich de meest geconcentreerde jaguar populatie ter wereld en ook al zitten hier nog heel veel andere prachtige schepsels, jaguars zoeken is waar het hier om draait. Volledig uit de context knallen we de hele dag met een speedboot de rivier over en met een 'pilote' die in een vroeger leven vermoedelijk professioneel motorracer is geweest, is dit een bizarre extra kick tijdens deze dag. Het is rammend heet en midden in het droge seizoen, dus de jaguars liggen zo'n beetje voor het oprapen op de oevers van de rivier. Normaal heel zeldzaam, zien we er vandaag maar liefst vijf en een zesde in de maak op één van de strandjes langs de rivier. Daarnaast zien we veel vogels en een groep reuze otters (die zijn zo groot en gemeen dat de krokodillen er voor weg zwemmen), die aan het vissen zijn en de vangst voor onze neus weg malen alsof het banaantjes zijn.

Niet helemaal wat ik verwacht had van de Pantanal, maar een goed avontuur brengt je het onverwachte, toch?